Dva bivša britanska ambasadora rade u Westminsteru u ime proruske strane vlade čiji je de facto lider pod britanskim sankcijama, objavio je britanski istraživački novinar Peter Geoghegan.

Njegovu objavu prenosimo u nastavku u cijelosti, prenosi Fokus.

Upravo se to dešava u slučaju Republike Srpske, srpski vođenog državnog entiteta na zapadnom Balkanu, stvorenog na kraju rata u Bosni i Hercegovini.

Politikom Republike Srpske već dugo dominira Milorad Dodik, nacionalista koji negira genocid i koji je pod britanskim sankcijama zbog “potkopavanja teško stečenog mira u Bosni i Hercegovini”. Ovaj bosanskohercegovački srpski moćnik blizak je Viktoru Orbánu i Vladimiru Putinu.

Uprkos ovom dosjeu, možemo izvijestiti da dva bivša britanska ambasadora sada primaju novac kako bi lobirali u ime Republike Srpske.

Charles Crawford, britanski ambasador u Bosni i Hercegovini sredinom 1990-ih, i Sir Dominick Chilcott, bivši britanski ambasador u Irskoj, registrovani su kao lobisti Republike Srpske u okviru nedavno pokrenute Vladine sheme registracije stranog uticaja (FIRS).

Fajlovi pokazuju da oba bivša diplomata, putem svojih holding kompanija, rade na tome da “otvore i razviju novi, diskretan kanal komunikacije između vlade Republike Srpske (RS) i britanskih vlasti”.

Iako je obim ovog rada nejasan, vjerovatno uključuje lobiranje za ukidanje britanske zabrane putovanja i zamrzavanja imovine Miloradu Dodiku iz 2022. godine. Regionalni stručnjaci strahuju da bi se, ako se to ostvari, njegove prijetnje secesijom mogle pretvoriti u novi sukob u regiji.

Laburistički zastupnik Phil Brickell opisao je lobiranje bivših diplomata kao “krajnje neprimjereno”.

- Šokiran sam saznanjem da bivši britanski ambasadori sada lobiraju u ime Republike Srpske, koja je usklađena s Putinom - rekao je Brickell za Democracy for Sale. “Nakon što sam se upravo vratio iz regije, iz prve ruke sam vidio kako Dodik nastavlja destabilizirati zapadni Balkan.”

Crawford i Chilcott nisu odgovorili na višestruke zahtjeve za komentar o ovoj priči.

Ko su Chilcott i Crawford

Chilcott je 2003. godine bio direktor Jedinice za iračku politiku, a kasnije je služio kao britanski ambasador u Irskoj do 2016. godine.

Crawford ima duboke veze sa zapadnim Balkanom. Pored mandata u Sarajevu, služio je i kao ambasador u Srbiji i Crnoj Gori. Također je izazvao kontroverze u regiji: ubrzo nakon rata u Bosni napisao je da “bosanski Srbi nas vole do neugodne mjere” i sugerirao da bi Britanija to mogla “iskoristiti” za “unosne projekte obnove u Republici Srpskoj”, prema diplomatskim depešama koje je objavio Declassified.

Uprkos otkrićima da dva bivša diplomata rade za Republiku Srpsku, vrlo malo lobista se registrovalo u okviru FIRS-a. Samo su Rusija i Iran pod “pojačanom prismotrom”, koji zahtijeva veću transparentnost.

Antikorupcijski aktivisti pozvali su vladu da proširi ovu šemu i da natjera registrovane lobiste stranih režima da objave više detalja o svojim kontaktima s britanskim ministrima i državnim službenicima.

Brickell je rekao da u britanskim pravilima o lobiranju postoje duboki nedostaci. 

- Zlonamjerni akteri mogu kroz sistem provući kočije i konje. Postoji čitav ekosistem nezabilježenog lobiranja kojem je potrebna odgovarajuća regulacija i transparentnost ako želimo vratiti povjerenje u politiku - rekao je.

Dodik ranije govorio da ga nije briga za britanske sankcije

Milorad Dodik ranije je izjavljivao da ga nije briga što mu je Velika Britanija uvela sankcije.

- Mi smo ti koji su remetilački faktor, to pišu ovi Britanci za Milorada Dodika, to je njihova priča, oni to stalno govore, sklonite Milorada Dodika - kazao je Dodik vidno nervozan 2022. godine nakon što su mu Britanci uveli sankcije..

- Znaš koliko me zaboli, da ne budem vulgaran, za britanske sankcije, samo će mi malo omogućiti da sa onim njihovim bezobraznim ambasadorom skratim svaku vrstu procedure i razgovora - izjavio je tada.

(Fokus.ba/DEPO PORTAL/au)